AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
(Amaç, Kapsam ve Dayanak)
Amaç
Madde 1 – Bu Yönetmelik, hangi iÅŸlerin ağır ve tehlikeli iÅŸlerden sayılacağına, kadınlarla 16 yaşını doldurmuÅŸ fakat 18 yaşını bitirmemiÅŸ genç işçilerin hangi çeÅŸit ağır ve tehlikeli iÅŸlerde çalıştırılabileceklerine iliÅŸkin hükümleri belirler.
Kapsam
Madde 2 – Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu kapsamına giren iÅŸyerlerinde ve EK-I deki çizelgede belirtilen ağır ve tehlikeli iÅŸler için uygulanır
Dayanak
Madde 3 – Bu Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Ä°ÅŸ
Kanununun 85 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
(Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçiler)
Madde 4 – 16 yaşını doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli iÅŸlerde çalıştırılması yasaktır.
Ekli çizelgede, karşısında (K) harfi bulunmayan işlerde kadınlar ve (Gİ) harfleri bulunmayan işlerde de 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler alıştırılamaz.
Ekli çizelgede karşısında (GÄ°) harfleri bulunan iÅŸlerde genç işçi çalıştırılması halinde, 6/4/2004 tarihli ve 25425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik hükümleri göz önünde bulundurulur.
İhtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu konudaki işi meslek edinmiş 16 yaşını doldurmuş genç işçiler, sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması şartıyla ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilir.
Sağlık Raporu
Madde 5 – Ağır ve tehlikeli iÅŸlerde çalıştırılacak işçiler
(kadınlar dahil) ile 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını
bitirmemiş genç işçilerin işe girişlerinde işin niteliğine ve
şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı
olduklarının fiziki muayene ve gerektiğinde laboratuvar
bulgularına dayanılarak hazırlanan
Hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur. İşin devamı
süresince de bu işlerde çalıştırılmalarında bir sakınca
olmadığının 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını
bitirmemiş genç işçiler için en az 6 ayda bir, diğerleri
için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti
zorunludur. Bu raporlar işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık
birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı
yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu,
Sağlık Ocağı, Hükümet veya belediye hekimleri
tarafından verilir.
Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
belirlenen Ağır ve Tehlikeli İşlerde
Çalışacaklara Ait İşe Giriş / Periyodik Muayene Formu
örneği EK-II de verilmiştir.
Sağlık raporu alınmamış herhangi bir işçinin
Ağır ve Tehlikeli İşlerde çalıştırılması yasaktır.
İşçilerin gerek ilk işe girişlerinde gerekse
periyodik muayenelerinde belirlenen sağlık durumları
ile diÄŸer gerekli bilgiler bu raporlara iÅŸlenir.
Bu raporlar, teftiş esnasında İş Müfettişlerine her
istenildiğinde gösterilmek üzere işveren veya yetkilisi
tarafından, gizliliğine halel gelmeyecek bir surette
işyerlerindeki özlük dosyalarının kişisel sağlık
bölümünde saklanır.
İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde,
işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi
Sağlık Kurulunca muayeneye tabi tutulur.
Verilen rapor kesindir.
İşyerinden ilişkileri kesilerek yeni bir işe giren işçilerin
bu raporları veya örnekleri yeni işveren veya vekilinin
isteği halinde o işyerine gönderilir.
Kadın İşçilerin Özel Günleri
Madde 6 – Kadınlar, ay hali günlerinde ağır ve tehlikeli iÅŸlerde
çalıştırılamazlar. Bu günlerin sayısı 5 gün olarak hesap
edilir. Daha fazlası için hekim raporuna göre hareket
edilir.
Ay halinin başlangıcı işçinin ihbar tarihidir.
Nüfus Cüzdanlarının Onaylı Örneklerinin Saklanması
Madde 7 – Ä°ÅŸveren veya vekili, ağır ve tehlikeli iÅŸlerde çalıştırdığı
işçilerin nüfus cüzdanlarının onaylı örneklerini
saklayarak, bunları iş müfettişlerinin her işleyişinde
göstermekte yükümlüdür.
Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılmama Durumu
Madde 8 – Bu Yönetmelikte belirtilen ÅŸartlara aykırı olarak, ağır
ve tehlikeli şlerde kadın ve genç işçi çalıştırıldığının
veya çalışan işçinin sağlık durumu itibariyle böyle bir
işte çalıştırılmamamsının gerektiğinin tespiti halinde bu
işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalışmaktan alıkonulur.
Ağır ve Tehlikeli İşlere Ait Çizelge
Madde 9 – Hangi iÅŸlerin ağır ve tehlikeli iÅŸlerden sayılacağı,
kadınlarla 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş
genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde
çalıştırılabilecekleri EK-I deki çizelgede gösterilmiştir.
Madde 1– EK-I deki çizelgede yer almayan herhangi bir iÅŸin ağır
ve tehlikeli işlerden sayılıp sayılmayacağı konusunda
karar vermeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
yetkilidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Geçici Madde 1 – Bu YönetmeliÄŸin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten önce
alınmış olan Ağır veTehlikeli İşlerde
Çalışacaklara Ait Sağlık Raporu geçerlidir.
Yürürlük
Madde 11 – Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 12 – Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı yürütür.